LED
Het woord led is een afkorting van light-emitting diode, in het Nederlands: ‘licht-emitterende diode’ of ‘lichtuitstralende diode’.
Led is in het Nederlands zo ingeburgerd dat het niet meer als een afkorting maar als woord gebruikt wordt.
Behalve de eigenlijke diode wordt het geheel van de halfgeleider met reflector, contactpunten en behuizing/lens led of ledje genoemd. Wanneer er verscheidene leds gecombineerd worden in een grotere behuizing, dan spreekt men van een ledlamp.
De halfgeleider van een led heeft net als een diode een negatieve en positieve zijde. De negatieve zijde heeft extra elektronen en wordt ook wel N-type materiaal genoemd. De positieve zijde heeft extra positief geladen deeltjes en wordt P-type materiaal genoemd. Door de interactie tussen deze zijden ontstaat er een ‘verboden zone’ in het midden van de diode. Deze zone geleidt geen elektriciteit. Wanneer de negatieve kant van een spanningsbron wordt aangesloten op het N-type materiaal en de positieve kant aan het P-type materiaal, beginnen de negatieve elektronen en positieve deeltjes naar elkaar toe te bewegen. De ‘verboden zone’ in het midden wordt kleiner en verdwijnt. Wanneer een negatief elektron reageert met een positief deeltje, verliest deze energie in de vorm van een foton. Deze fotonen vormen samen een lichtstraal.
Opbouw van een led
1. Epoxyharslens (behuizing)
2. draadverbinding
3. Reflector
4. Halfgeleiderkristal
5. aambeeld
6. ondersteuning
7. frame
8. afgeplatte zijde
A. Anode
B. Kathode
Leds worden geproduceerd in een verscheidenheid van vormen en maten. De rode led in cilindrische 5mm-behuizing, vijfde van links, is de meest voorkomende, geraamd op 80% van de wereldproductie. De kleur van de plastic lens is vaak hetzelfde als de werkelijke kleur van het uitgestraalde licht, maar niet altijd. Bijvoorbeeld, paars kunststof wordt vaak gebruikt voor infrarood-leds, en de meeste apparaten zijn voorzien van duidelijke blauwe behuizing. Er zijn ook leds in SMD-behuizingen, zoals die gevonden op mobiele telefoons en op toetsenborden.
Een led kan veel meer uren licht geven dan een spaarlamp voordat hij kapot gaat. Vaak staat op verpakking van ledverlichting dat deze zeker 30.000-50.000 uur zou moeten meegaan. Van cruciaal belang bij een ledlamp is dat de warmte goed afgevoerd wordt. Gebeurt dat niet, dan gaat de levensduur van de led aanzienlijk achteruit. Ook de kwaliteit van de elektronica is van belang.
Het schema symbool voor een led
De verschillende type leds
De techniek achter led verlichting is volop in beweging en dat is te merken aan de vele verschillende ledjes die tegenwoordig te vinden zijn. Onderzoekers zijn druk bezig om steeds beter ledjes te maken die met minder stroomverbruik meer licht geven. Omdat er inmiddels al heel wat verschillende type leds zijn hebben we een duidelijk overzicht gemaakt. Dit overzicht is gemaakt op chronologische volgorde. De miniatuur leds waren er het eerst en later kwamen daar de Low en High power leds bij. Tegenwoordig worden de meeste lampen gemaakt met SMD of COB leds.
Miniatuur Leds (signaal / indicatie):
Dit zijn de eerste ledjes die er waren. Deze werden voornamelijk als indicatielampen in elektronica zoals tv’s en afstandsbedieningen gebruikt. Hoewel deze leds erg zuinig waren viel de lichtopbrengst tegen. Toch worden deze ledjes nog volop gebruikt in
Low Power Leds:
De eerste led lampen en spots werden gemaakt met low power leds. Deze waren extreem zuinig maar konden vaak nog niet de gewenste lichtkleuren krijgen. Ook de lichtopbrengst viel vaak erg tegen. Daarom begon met gelijk met het maken van High power leds die meer opbrengst hebben.
High Power Leds:
Dit zijn De afgelopen twee jaar werden de meeste led lampen gemaakt met High power leds. Dit zijn vaak 2W of 3W ledjes. In ons assortiment vindt u bijvoorbeeld veel spots van 6 watt die gebruik maken van 3 x 2W high power led.
SMD leds:
SMD staat voor Surface Mounted Device techniek. Dit houdt in dat de ledjes op een printplaat zijn gesoldeerd. Dit is dezelfde techniek waarmee computers ook gebouwd worden. De kwalitatieve SMD ledjes worden ook door veel andere fabrikanten en merken gebruikt.
Cree leds:
De Cree led is een nieuw type led dat de laatste jaren erg bekend is geworden. Het bedrijf Cree is opgericht door onderzoekers van de North Carolina state University in 1987. Cree ledjes worden door vrijwel alle grote verlichtingsfabrikanten gebruikt in hun lampen en spots. Cree was het eerste merk dat led lampen onder de 10 euro kon aanbieden.
COB leds
Een nieuwe technologie om ledjes te maken is bedacht door het merk COB. De afkorting staat voor chips on board wat letterlijk ledjes aan boord betekent. De COB leds zijn veel krachtiger omdat het als het ware veel kleine ledjes op één hoop zijn. Het is eigenlijk een klein led paneeltje. Veel grote verlichtingsmerken maken gebruik van COB leds.
Superflux:
De Superflux leds zijn misschien wat minder bekend. Deze ledjes komen dan ook meestal niet voor in reguliere lampen of spots maar vooral in industriële verlichting zoals lichtpanelen en noodverlichting. Door de grote behuizing worden deze ledjes nauwelijks in gewone lampen gebruikt.